فایل صوتی مدیریت مومنانه خانواده از دکتر حبشی (قسمت اول)
#تنها مسیر آرامش ?

?️﷽?️
◀️#خانواده_قرآنی(۱۰)

♦️سلسله معارف قرآنی با الهام گیری از آیه شریفه:«و الَّذِین‌َ یَقُولُون‌َ رَبَّنَا هَب‌ْ لنا من ازواَجِنَا وَذُرِّیَّتِنَا قُرَّة‌َ أَعْیُن‌ٍ وَ اجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِین‌َ إِمَامًا»⚡️فرقان:۷۴

?نخست باید دانست ؛ برای شکل گیری و پایداری خانواده مطلوب «روابط عاطفی و تربیتی» بیش تر ین نقش را دارد. به گونه ای که اگر عاطفه و محبت نباشد، تأثیرگذاری و تاثیرپذیری به حداقل می‌رسد و چه‌بسا موجب روی‌گردانی و بدبینی، حتی نسبت به فضیلت ها و برتری ها می‌شود. به طور مثال اگر پدر خانواده دارایی دارد و یا موقعیت علمی و اجتماعی داشته باشد. و یا مادر خانواده دارای هنرهای متعدد باشد.اما محبت و عاطفه در میان اعضای خانواده نباشد نه تنها از ویژگی های یکدیگر بهره مند نمی شوند بلکه چه بسا موجب حسادت و یا برتر بینی و در ادامه روگردانی از یکدیگر شود.

?برای نهادینه کردن و تقویت روابط عاطفی و تربیتی در خانواده و بعد در روابط خویشاوندی و روابط اجتماعی مراحل شش گانه توصیه شده است؛

1- حداقل مراقبت کند آزار او به دیگران نرسد.
2- نیکی دیگران را بدون پاسخ نگذارد بلکه در برابر نیکی دیگران نیکی کند.
3- سعی کند در نیکی به دیگران پیش قدم شود.
4- در برابر کوتاهی و بدی دیگران تحمل داشته باشد.

5- گام مهم تر علاوه بر تحمل ظاهری ، گذشت درونی داشته باشد.وبدی ها را فراموش کند.
6- مهم ترین گام آن است علاوه بر تحمل و گذشت سعی کند در برابر بدی اعضای خانواده نیکی کند.

☀️ در این باره خداوند می فرماید:

« وَ إِذا حُيِّيتُمْ بِتَحِيَّةٍ فَحَيُّوا بِأَحْسَنَ مِنْها أَوْ رُدُّوها إِنَّ اللَّهَ كانَ عَلى‏ كُلِّ شَيْ‏ءٍ حَسيبا»(سوره نساء؛ آیه 86)
?️ اشارات آیه:

?-«ِتَحِيَّةٍ »: هر نوع تحیتی و محبتی به هر مقدار، حتی اگر اندک باشد. اظهار آن خوب است
?-«فَحَيُّوا بِأَحْسَنَ»: رابطه‌ى عاطفى خود را با يكديگر گرم‌تر كنيد.

?-«فَحَيُّوا بِأَحْسَنَ مِنْها»: ردّ احسانِ مردم نارواست، بايد آن را پذيرفت و به نحوى جبران كرد
?-پاسخ محبّت‌ها و هدايا را نبايد تأخير انداخت. حرف فاء در كلمه‌ «فَحَيُّوا» نشانه تسريع است.

?-«فَحَيُّوا بِأَحْسَنَ مِنْها»: شما به بهتر از آن احترام بگذارید و تکریم کنید،پاداش بهتر در اسلام استحباب دارد.
?-«بِأَحْسَنَ مِنْها أَوْ رُدُّوها»: در پاسخ نيكى‌هاى ديگران، ابتدا به سراغ پاسخ بهتر رويد، اگر نشد، حداقل متناسب با آن عکس‌العمل نشان دهید.

?-«إِنَّ اللَّهَ كانَ عَلى‌ كُلِّ شَيْ‌ءٍ حَسِيباً»: از تحيّت‌هاى بى‌جواب نگران نباشيد، كه اگر مردم پاسخ ندهند، خداوند حساب آن را دارد و نه عواطف مردم را بى‌جواب گذاريد، كه خداوند به حساب شما مى‌رسد. خداوند متعال بر همه چیز حسیب و حسابگر است.

?وچه بسا اشاره به این نکته یاشد؛هر گاه شما را تحیت و سلامی گفتند شما نیز باید به تحیت و سلامی بهتر از آن یا مانند آن پاسخ دهید، که خدا به حساب هر چیزی کاملاً خواهد رسید.

?و در باره پاسخ بدی به نیکی در قرآن آمده است؛
«وَ لاتَسْتَوِي الْحَسَنَةُ وَ لاَالسَّيِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتي‏ هِيَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذي بَيْنَكَ وَ بَيْنَهُ عَداوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِيٌّ حَميم‏»(سوره فصلت؛آیه 34)

و هرگز نیکی و بدی در جهان یکسان نیست، همیشه بدی (خلق) را به بهترین شیوه (که خیر و نیکی است پاداش ده و) دور کن تا همان کس که گویی با تو بر سر دشمنی است دوست و خویش تو گردد.

?️رعایت روابط عاطفی و تربیتی در خانواده موجب می شود به‌صورت تصاعدی این احترام و تکریم میان اعضای خانواده نهادینه‌ ‌شود و فرهنگ‌سازی و دائمی شود.

?سؤال: گاهی با زیادی خوبی کردن تصور می شود طرف سوءاستفاده می‌کند و چه بسا موجب شود انگیزه خود را از دست بدهیم؟! برای حل این مشکل با استفاده از آیه قران به دو نکته و راهکار مهم اشاره می شود؛
☀️آیه شریفه:«إِنْ‏ أَحْسَنْتُمْ‏ أَحْسَنْتُمْ‏ لِأَنْفُسِكُمْ وَ إِنْ أَسَأْتُمْ فَلَها» (اسرا،7)،

1- بدانیم اگر کسی خوبی کرد اول خوبی به خودش می‌رسد. به طور مثال آب زلالی را در نظر بگیریم که آب زلال آن خنکایی و گوارایی اش اول برای خودش است بعد کسی که چند جرعه از آب می‌نوشد و در کنارش می نشیند لحظاتی از نسیم آن بهره‌مند می‌شود با این رویکرد هر کس آراستگی به خوبی داشته باشد. اولین و بیش ترین فایده اش از آن خودش است . و اگر دیگران و اعضای خانواده قدر شناسی نکنند.به نوعی آنان ضرر کرده اند.

?️﷽?️
◀️#خانواده_قرآنی(۹)
?????????????
♦️سلسله معارف قرآنی با الهام گیری از آیه شریفه:«و الَّذِین‌َ یَقُولُون‌َ رَبَّنَا هَب‌ْ لنا من ازواَجِنَا وَذُرِّیَّتِنَا قُرَّة‌َ أَعْیُن‌ٍ وَ اجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِین‌َ إِمَامًا»⚡️فرقان:۷۴

?️« اهل بیت و خانواده محوری »

☀️«إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا » (احزاب:33)

?️در «آیه شریفه تطهیر» بر یک ویژگی «اهل بیت» تاکید شده و چه بسا از اصل «خانواده محوری» به عنوان مهم ترین بستر و ظرفیت برای مصونیت از آلودگی ها و دستیابی به طهارت ها یاد شده باشد. بدیهی است بهره مندی از موقعیت «اهل بیت» مشروط به داشتن «قابلیت و لیاقیت» است.

?برای توضیح در این باره به چند نکته معرفتی و تربیتی «آیه شریفه تطهیر» اشاره می شود؛

?- عبارت «أَهْلَ» در برابر «نااهل» است؛ و دلالت بر نوعی پیوستگی و دلبستگی اعضای خانواده نسبت به یکدیگر در راستای درستی و راستی دارد. در حالی که «نااهل» از تعهد و پاکی به دور است؛ و به نوعی از خانه و خانواده گریزان است.

?- «بیت» یعنی خانه و محل استقرار، محل آرامش، مکانی که دارای حریم و حرمت و احترام است؛ و از جهت پایداری با محل کار و فضای پارک متفاوت است.

?- «اهل بیت» به خانواده یا خاندانی گفته می شود. که اعضای آن دارای «اهلیت» و خوبی و پاکی باشند. و «بیت» به معنای خانه و خاندان نقش مهم را در شکل گیری شخصیت آنان داشته باشد.

?- نکته معرفتی و کلامی در خصوص «آیه تطهیر» آن است که: اراده تکوینی خداوند برای تحقق عصمت و طهارت پنج تن آل عبا با تاکید بر ویژگی «اهل بیت» مطرح شده و بیانگر اهمیت «خانواده محوری» برای شکل گیری و حفظ و پایداری فضیلت ها تا رسیدن به مقام عصمت و طهارت می باشد.

?درباره لطایف آیه «تطهیر» چند نکته شایان توجه است؛

?️• «إنّما»: تأکید است. و دلالت وقوع حتمی دارد.

?️• «يرِيدُ اللَّهُ»: فعل مضارع است و دلالت بر اراده تکوینی و مستمر خداوند دارد.

?️• «لِيُذْهِبَ»: لام تأکید همراه با فعل مضارع است یعنی پیوسته خداوند برای دوری از آلودگی ها و حفظ عصمت و طهارت اهلبیت عنایت ویژه دارد.

?️• «الرِّجْسَ»: افاده عموم می کند و بر مصونیت اهل بیت از همه پلیدیها دلالت دارد.

?️• «أهْلَ الْبَيْتِ»: اسامی افراد نیامده بلکه از ویژگی یاد شده است. در اصطلاح وصف مشعر به علیت است. یعنی جایی که می شود به خوبی از همه ناپاکیها دور شد و عصمت و طهارت به خوبی تحقق یابد موقعیت «اهل بیت» است.

?️• «ويُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا»: باب تفعیل، دلالت اهتمام و پذیرش دارد و فعل مضارع دلالت بر استمرار است و تکرار ماده تطهیر، دلالت بر تأکید دارد و تنوین دلالت بر تفخیم و تثبیت دارد .

?بنابر آن چه گفته شد؛ اگر چه معصومین علیهم السلام برگزیدگان الهی هستند؛ اما ویژگی «اهل بیت» نقش مهمی در حفظ و پایداری عصمت و طهارت آنان داشته دارد. هر خانواده ای هم به هر مقدار به این خانواده عصمت نزدیک شود و نام و یاد آنها را داشته باشد در مجالس شرکت کند یا در خانه مجلس بگیرد. فضیلت دوری از رجس و رسیدن به تطهیر برای او بیش تر حاصل می‌شود

?????????????
☀️کلیدهای تربیتی

?️﷽?️
?????????????
◀️#خانواده_قرآنی(۸)

♦️سلسله معارف قرآنی با الهام گیری از آیه شریفه:«و الَّذِین‌َ یَقُولُون‌َ رَبَّنَا هَب‌ْ لنا من ازواَجِنَا وَذُرِّیَّتِنَا قُرَّة‌َ أَعْیُن‌ٍ وَ اجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِین‌َ إِمَامًا»⚡️فرقان:۷۴
?مسجد محوری

?یا بَنِي آدَمَ خُذُوا زِينَتَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ … (سوره اعراف : 31)?
?️« اي فرزندان آدم! زينت خود را به هنگام رفتن به مسجد با خود برداريد.»
☀️” الْمالُ وَ الْبَنُونَ زِينَةُ الْحَياةِ الدُّنْيا"(کهف/46)
?️«مال و فرزندان زيور زندگى دنيايند.»

?یکی از ویژگی های مهم خانواده قرآنی « مسجد محوری » است ؛ و از آیات قرآن به خوبی استفاده می شود .مال و فرزند به عنوان زینت های زندگی باید در راستای برنامه های مسجد قرار گیرد. تا هر چه بیش تر موجب خیر وبرکت و نورانیت قلب و قیامت شود. در این باره به چند نکته قرآنی اشاره می شود:
?️حرکت عمومی و عاطفی در مسجد محوری

?در آیه شریفه «بنی آدم » مورد خطاب قرار گرفته اند ؛ که تاکید بر فرهنگ سازی عمومی دارد. لطافت عبارت «بنی آدم » در آن است که حس خانواده مشترک و این که همگی ازیک پدر ومادرهستند را در مخاطبان ایجاد می کند. و انگیزه رفتن به مسجد را در عالی ترین رابطه عاطفی شکل می دهد .و هر گونه تفاوت رنگ و نژاد و غنی و فقیر و بزرگ و کوچک و حتی اختلافات مذهبی و قومیتی را نادیده می گیرد.

?️عبارت ” خذوا” در آیه شریفه نیز فعل امر است و حداقل دلالت بر رجحان دارد و معنای آن نيز بر اهتمام و تاکید دلالت مي كند.
?️هم چنین ” خذوا” دلالت بر اهميت و اهتمام برای انجام مفاد و متعلقات آن است .

?️بهترین ها و برترین ها برای مسجد
?️«زینت» شامل چیزهایی می شود که دارای جذابیت است و بیش ترین علاقه شخصی و گرایش عمومی را به سوی خود جلب می کند. از عبارت ” خُذُوا زِينَتَكُمْ ” اين مهم استفاده مي شود كه بهترین ها برای ایجاد جاذبه در مسجد به کار گرفته شود.

?️البته زينت به طور معمول براي همه به نوعي وجود دارد اگر چه داراي شدت و ضعف و كاستي و فراواني است آن چه درآیه شریفه تاكيد شده ؛ علاوه بر جنبه فردی يك حركت دسته جمعي و يك عزم عمومي نسبت به بکار گیری بهترین ها و برترین ها برای مسجد است.

?️خدا محوری و فروتنی نماد مسجد
?️” مسجد” به اعتبار اسم مكان و محل سجده و سجده گاه است .که عالی ترین نماد تواضع در برابر خداوند و تربیت پذیری فروتنی در برابر بندگان خدواند است.

?️و در آیه شریفه عبارت « عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ ؛نزد يا براي هر مسجدي » چه بسا بیانگر این توصیه است که علاوه بر مساجد مشهور و معهود می توان به مکان ها زیارتی وعبادی و معنوی تعميم داده شود البته مشروط براینکه عبادت خدا و فروتنی در برابر بندگان خدا در آن مطرح باشد.

?” زينت” چيست؟
در باره مهم ترین مصادیق« زینت » خداوند می فرماید:” الْمالُ وَ الْبَنُونَ زِينَةُ الْحَياةِ الدُّنْيا”

?بنابر آن چه در آیه شریفه تاکید شده است باید سعي شود مال و فرزند خود را در اين مسير مسجد قرار دهيم .وعلاوه بر مسجد محل و مصلی نماز جمعه خوب است در موقعيت هايي كه فرصت مسافرت يا تفريحي باشد اين اهتمام باشد كه در صورت امکان سفر به مکه و مدینه و عتبات ومشاهد مشرفه و زيارتگاهها جزو برنامه زندگی باشد.هزینه کردن مال و همراه بردن فرزندان برای رفتن به مساجد و زیارتگاه ها موجب خیر و برکت در دنیا و آخرت می شود. و خداوند لطف و عنايتش را به طور ويژه شامل می کند . و در روایات آمده این گونه هزینه ها موجب فزونی نعمت ها و نورانیت قلب و قیامت می شود. در غیر این صورت چه بسا مال و فرزند موجب فتنه شود و زمینه های ناهنجاری و ناخوشايندي در خانواده و اجتماع اتفاق بيفتد.

?اهل مسجد ایمن از بلاها
با توجه به انحرافات احتمالی و افکار شیطانى که آخرالزمان در جوامع بشری شیوع پیدا می کند و چه بسا بسیاری به فساد و انحرافات کشیده شوند . بنا به فرمایش حضرت رسول اکرم (ص) اهل مسجد در امانند:
☀️«اذا نزلت العاهات و الافات عوفى اهل المسجد» مستدرک الوسائل، ج ۱، ص226
?«هنگامى که مشکلات و بلاها (براى اهل زمین) نازل می شود اهل مساجد درامانند».

?ماه مبارک رمضان مسجدمحوری در عالیترین شکل خود معنا پیدا می کند و می تواند تجربه خوبی برای تصمیم سازی و بهره مندی از موقعیت الهی مساجد در طول سال شود.

?????????????
☀️کلیدهای تربیتی

?️﷽?️
◀️#خانواده_قرآنی(۷)
♦️سلسله معارف قرآنی با الهام گیری از آیه شریفه:«و الَّذِین‌َ یَقُولُون‌َ رَبَّنَا هَب‌ْ لنا من ازواَجِنَا وَذُرِّیَّتِنَا قُرَّة‌َ أَعْیُن‌ٍ وَ اجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِین‌َ إِمَامًا»⚡️فرقان:۷۴

☀️«هُنَالِكَ دَعَا زَكَرِيَّا رَبَّهُ قَالَ رَبِّ هَبْ لِي مِنْ لَدُنْكَ ذُرِّيَّةً طَيِّبَةً إِنَّكَ سَمِيعُ الدُّعَاءِ»:﴿آل عمران/٣٨﴾
«در آنجا بود که زکریا [با دیدن کرامت و عظمت مریم] پروردگار خود را خوانده، گفت: پروردگارا! مرا از سوی خود فرزندی پاک و پاکیزه عطا کن، یقیناً تو شنوای دعایی.»

?کسب عنوان ها
یک رابطه حقیقی میان تحقق عنوان اُبُوّت و بُنُوَّت وجود دارد. و بین أُمّ و وَلَد وجود دارد. به گونه ای که تا قبل از ولادت فرزند عنوان أب و أم کسب نمی شود.

?فعلیت استعدادها
بسیاری از خصوصیات خَلقی و خُلقی نیز با تحقق ازدواج شکل می گیرد. و یا به شکل عالی و آسان تحقق می یابد. به گونه ای که همان طور که فرزند برای پیدایش و رشد خودش نیاز تکوینی به پدر و مادر دارد، پدر و مادر نیز برای دست یابی به خصوصیات خَلقی و خُلقی خاص نیاز به فرزند دارند.

ما معمولا همیشه از نیاز فرزند به پدر و مادر می گفتیم، این جا می خواهیم بگوییم : تا وقتی فرزند نیاید بسیاری از خصوصیات پدر و مادر به فعلیت نمی رسد.برخی به طور کلی به فعلیت نمی رسد و برخی در حد عالی و به طورآسان به فعلیت نمی رسد.

و مادران باید فرزندانشان را دو سال کامل شیر دهند. [این حکم] برای کسی است که می خواهد دوران شیرخوارگی [کودک] را تکمیل کند. تأمین خوراک و پوشاک مادران شیردهنده به طور شایسته و متعارف بر عهده پدر فرزند است… .

?️ اولا: کسب عنوان والده بعد از ولادت و مولود اتفاق می افتد و بعضی از خصوصیات خَلقی و خُلقی هم بعد از این اتفاق به فعلیت می رسد.یعنی اگر فرزند متولد نشود اصلا خصوصیت شیردهی و خصوصیت خَلقی برای مادر اتفاق نمی افتد و از جهت خصوصیات خُلقی یعنی رعایت معاشرت معروف و روحیه مشورت پذیری و مشورت دهی ظهور پیدا نمی کند.

?️ ثانیا:خصوصیات خُلقی هم به شکل عالی و ممتاز و آسان تر در نظام خانواده به فعلیت می رسد. چرا گفته می شود عالی، ممتاز، آسان تر؟ چون در فضاهای دیگر هم این اتفاق می افتد. مثلا فرض کنید در مورد مشورت شخصی در مقام معلمی یا در مقام مشاوره و همکاری هم بحث مشورت مطرح می شود، اما معمولا در جاهای دیگر در یک موقعیت ها و زمان های تعریف شده و موضوعات خاص است. اما مشورت در نظام خانواده در طول شبانه روز و انواع مسائل زندگی مطرح می شود؛ در خرید، پخت و پز، تربیت، تحصیل و… .

این خصوصیات خُلقی از طرق دیگر هم قابل فعلیت و ظهور است، ولی در نظام خانواده به صورت عالی تر و آسان تر اتفاق می افتد . به همین خاطر هم چه بسا کسی زندگی مشترک هم نداشته باشد ولی دارای این فضیلت ها هم باشد. ولی نیاز به یک همت و فعالیت بیشتر دارد.
چنان که تحقق عنوان زوج و خصوصیات خَلقی و خُلقی زوجین نیز با ازدواج به طور ممتاز ظهور و فعلیت می یابد.

«و از نشانه های [قدرت و ربوبیت] او این است که برای شما از جنس خودتان همسرانی آفرید تا در کنارشان آرامش یابید و در میان شما دوستی و مهربانی قرار داد؛ یقیناً در این [کار شگفت انگیز] نشانه هایی است برای مردمی که می اندیشند.»

?شاهد بحث پیرامون کسب عنوان و فعلیت یافتن خصوصیت ها در این آیه به این ترتیب است که؛ کسب عنوان،زوجیت و خصوصیت ها، در این آیه مودت و رحمت است. تا قبل از ازدواج عنوان زوج اصلا کسب نمی شود و خصوصیات اظهار محبت و مودت هم به صورت عالی تر و آسان تر به برکت ازدواج فعلیت می یابد، اما در فضای دیگر و در ارتباط با دیگران مانند فضای خانواده نیست.

☘️ به برکت این اصل در حقیقت به این نتیجه رسیدیم که یک نیاز تکوینی متقابل بین پدر و مادر و فرزند وجود دارد. همان گونه که فرزند برای پیدایش و رشدش نیاز تکوینی به پدر و مادر دارد که اگر پدر و مادر نبودند، او اصلا ایجاد نمی شد و خصوصیات خَلقی و خُلقی اش تحقق نمی یافت. این هم برای پدر و هم برای مادر است.مثلا حس مدیریت برای پدر در خانواده به طور خاص به فعلیت می رسد.

به طوری اگر پسر کوچک تر 25 ساله باشد و ازدواج کرده باشد و پسر بزرگتر 40سالش باشد و ازدواج نکرده باشد. مهارت اداره زندگی و مدیریت برای پسر 25 ساله بیشتر از پسر 40 ساله تحقق می یابد.آن پختگی در زندگی و تصمیم گیری برای پسر 25ساله بیشتر است.
♦️ مهر و محبت مادری هم همین طور است.محبتی و مدریتی که برای مادر 25 ساله به فعلیت می رسد. برای دختر 40 ساله اتفاق نمی افتد.